Niemal każdy, kto był uczniem, studentem lub specjalistą wykonującym zadania wymagające analizy i rozumowania, miał do czynienia z koniecznością sporządzenia notatek. Jednym z typów tych krótkich form tekstowych są notatki syntetyzujące. Czym są i jak stworzyć taką notatkę, aby stała się przydatnym narzędziem w procesie uczenia się czy praktyki zawodowej? Prześledźmy istotę i zasady tworzenia notatki syntetyzującej oraz praktyczne techniki jej pisania.
Czym jest notatka syntetyzująca?
Notatka syntetyzująca jest formą skróconego zapisu, służącą do uporządkowania informacji z rozmaitych źródeł na określony temat. W odróżnieniu od standardowej notatki, która zazwyczaj ogranicza się do jednego źródła, notatka syntetyzująca jest produkt przeglądu wielu materiałów, zarówno pisemnych, jak i multimedialnych. Wykracza ona poza standardowe parafrazowanie czy cytowanie, ze względu na zjawisko syntezowania – łączenia idei z różnych źródeł w jeden spójny wywód. W jej ramach możemy interpretować, analizować, spojrzeć na informacje z innej perspektywy lub uogólnić, umożliwiając dogłębne zrozumienie danego tematu
Notatka syntetyzująca jest powszechnie stosowana w naukach społecznych, ale jest również użyteczna w innych dziedzinach, gdzie wymagane jest zrozumienie szerokiego kontekstu informacji lub rozwinięcie krytycznego myślenia. Jest ona zwłaszcza istotna podczas pisania prac naukowych, recenzji literatury czy tworzenia raportów, gdzie konieczne jest zobrazowanie i połączenie istotnych punktów z różnych źródeł.
Zasady tworzenia efektywnej notatki syntetyzującej
Pisanie notatki syntetyzującej to zadanie, które wymaga skupienia, umiejętności interpretacji i oceny źródeł oraz krytycznego myślenia. Poniżej znajdują się kluczowe zasady, które pomogą Ci z powodzeniem ukończyć to zadanie.
Zrozumienie źródeł
Podstawą skutecznego tworzenia notatki syntetyzującej jest głębokie zrozumienie przeglądanych materiałów. Nie wystarczy przeczytać tekst, trzeba go również zrozumieć, przeanalizować, ocenić jego wartość i niezawodność. Zrozumienie polega w dużej mierze na identyfikacji głównych argumentów, dowodów i konkluzji prezentowanych w materiale źródłowym.
Wyodrębnianie kluczowych myśli
Tworząc notatkę syntetyzującą, twoim zadaniem jest identyfikowanie kluczowych myśli i idei w przeglądanych źródłach. Możesz to ułatwić sobie, kładąc nacisk na tytuły, nagłówki, wstępy i podsumowania sekcji tekstowych, które zwykle zawierają istotne informacje. Tym samym będziesz miał gotowa listę punktów do omówienia, co sprzyja twórczemu myśleniu i pomaga utrzymać skupienie.
Tworzenie połączeń
Celem notatki syntetyzującej jest zidentyfikowanie podobieństw, różnic, wzorców, trendów i ważnych relacji między informacjami z różnych źródeł. To zadanie polega na uszeregowaniu, porównaniu, a następnie połączeniu informacji, co prowadzi do głębszego zrozumienia tematu.
Praktyczne techniki pisania notatki syntetyzującej
Podczas tworzenia notatki syntetyzującej, większość osób korzysta z kilku technik. Oto kilka z nich, które mogą ułatwić pracę nad notatką.
Tworzenie karty treści
Zanim zaczniesz pisać, warto stworzyć karty treści – zarys tego, co chcesz uwzględnić w notatce. Powinno to obejmować główne punkty, które chcesz omówić, oraz źródła informacji na ten temat. Kartą treści można łatwo manipulować, dodając, usuwając lub zmieniając kolejność punktów, zanim zaczniesz pisać pełny tekst notatki.
Zastosowanie techniki mappingu
Mapping znany również jako tworzenie map myśli, jest techniką graficzną, która może pomóc w organizacji myśli. Początkowo na środku strony zapisujesz główny temat, a następnie dodajesz linie lub gałęzie reprezentujące różne pomysły lub informacje związane z tym tematem. Można dodać dodatkowe gałęzie dla szczegółowych informacji dla każdego pomysłu. Pomaga to zobrazować połączenia między pomysłami i może być szczególnie użyteczne przy tworzeniu notatek syntetyzujących.
Tworzenie szkiców
Inna technika pisania notatki syntetyzującej polega na tworzeniu szkiców. Podczas przeglądania źródeł, zaczynasz tworzyć szkic notatki, uwzględniając kluczowe punkty z każdego źródła. Wtedy, gdy masz już zidentyfikowane główne myśli, zaczynasz szukiwać związków między nimi i tworzysz wstępną wersję notatki, która ma już strukturę logiczną, choć jest jeszcze niedoskonała. Pierwszy szkic to punkt wyjścia do finalnej wersji notatki syntetyzującej.
Pisanie notatek syntetyzujących jest umiejętnością, która z czasem ulega doskonaleniu. Wymaga ona poświęcenia czasu i skupienia, ale korzyści płynące z jej posiadania na pewno tego warto. Jej wartość w życiu akademickim, profesjonalnym, a nawet osobistym nie można przecenić.
