Stać się rodziną zastępczą to doniosłe zobowiązanie, które wymaga zaangażowania, cierpliwości i dużej ilości miłości. Bycie rodziną zastępczą może być wyzwaniem, ale dla wielu osób jest to najbardziej spełniające doświadczenie ich życia.
Wymogi dla przyszłych rodzin zastępczych
Rodzice zastępczy nie muszą posiadać szczególnych predyspozycji czy umiejętności, ale muszą spełniać pewne wymogi formalne oraz funkcjonalne.
Z formalnego punktu widzenia, zgodnie z polskim prawem, osoba pragnąca zostać rodzicem zastępczym musi mieć ukończone 25 lat. W wyjątkowych sytuacjach możliwe jest jednak obniżenie tego limitu do 18 lat. Warto też pamiętać, że nie ma górnej granicy wieku, jednak oczekuje się, że kandydat na rodzica zastępczego jest zdrowy i sprawny, aby móc zapewnić dziecku odpowiednią opiekę. W grę wchodzi również kwestia obywatelstwa – kandydat musi posiadać obywatelstwo polskie lub być obywatelem innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Oprócz tych wymagań, kandydaci muszą również przejść przez proces oceny, który obejmuje różne aspekty, takie jak zdolności rodzicielskie, stabilność finansową, zdrowie mentalne i fizyczne oraz gotowość na przyjęcie do swojego domu i serca dziecka, które przeżyło traumy.
Proces stania się rodziną zastępczą
Kiedy potencjalny kandydat spełnia podstawowe kryteria, rozpoczyna się proces stania się rodziną zastępczą. Pierwszym krokiem jest zgłoszenie chęci zapewnienia opieki zastępczej do lokalnego ośrodka pomocy społecznej. Osoba taka poddawana jest ocenie środowiskowej, prowadzonej przez specjalistę działającego na rzecz ośrodka pomocy społecznej.
Jednym z najważniejszych elementów oceny jest wywiad środowiskowy, w trakcie którego specjalista ocenia warunki życia kandydata – jego dom, środowisko i relacje z rodziną. Omawiane są także kwestie nauki i wychowania, jak również funkcjonowanie w sytuacjach kryzysowych.
Większość kandydatów na rodziców zastępczych musi również ukończyć szkolenie przygotowawcze, które ma na celu zapewnienie im odpowiednich umiejętności i wiedzy na temat specyfiki opieki zastępczej, zrozumienia potrzeb dziecka oraz sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych emocjonalnie. Po ukończeniu szkolenia specjalista z ośrodka pomocy społecznej wystawia tzw. Orzeczenie o gotowości na pełnienie funkcji rodziny zastępczej.
Następnie kandydat musi czekać na skierowanie do niego dziecka. Tu ważne jest, aby przyszły rodzic zastępczy był przygotowany na to, że proces ten może trwać dość długo, niekiedy nawet kilka miesięcy.
Wsparcie i szkolenia dla rodzin zastępczych
Podjęcie decyzji o zostaniu rodziną zastępczą to dopiero początek drogi. Rodzice zastępczy często mają do czynienia z trudnymi emocjami i sytuacjami, które mogą wywoływać stres. Dlatego też niezbędnym elementem systemu opieki zastępczej jest wsparcie środowiskowe i profesjonalne dla rodzin.
Pomoc dla rodzin zastępczych ma różną formę. Najczęściej jest to wsparcie finansowe w postaci świadczeń na dzieci, ale nie tylko. Rodzice zastępczy mogą również liczyć na wsparcie psychologiczne, prawne czy edukacyjne. Mają także zapewnione stałe konsultacje z kuratorem sądowym i specjalistą z ośrodka pomocy społecznej.
Ważnym aspektem wsparcia dla rodzin zastępczych są także szkolenia, które mają na celu rozwijanie umiejętności niezbędnych do opieki nad dziećmi, które przeżyły traumy. Szkolenia kładą nacisk na identyfikację i radzenie sobie z problemami zdrowotnymi, nauczanie umiejętności społecznych oraz na budowanie silnej, pozytywnej relacji z dzieckiem. Dostępne są także szkolenia dla rodziców zastępczych dzieci z zaburzeniami rozwojowymi czy specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Decyzja o zostań rodzicem zastępczym to trudna decyzja, która jednak przynosi ze sobą wiele satysfakcji. Wynagrodzeniem za podjęcie takiego kroku jest możliwość przekazania dzieciom miłości, bezpieczeństwa i wsparcia, które tak bardzo im potrzebne.
