Powszechnie znany numer PESEL stanowiący unikalny identyfikator każdego obywatela Polski, ukrywa w sobie więcej informacji, niż mogłoby się wydawać. Odczytanie danych z wpisanych numerów nie tylko pochłania sporo czasu, ale też wymaga pewnej wiedzy. W tym artykule pochylimy się więc nad zagadnieniem odczytywania numerów PESEL po roku 2000 i wszystkimi informacjami, które mogą one zawierać.
Konstrukcja numeru PESEL po roku 2000
Numer PESEL składa się z 11 cyfr i każdej z nich przypisana jest określona informacja. Pierwsze sześć cyfr odpowiada za datę urodzenia: dwie pierwsze za rok, kolejne dwie za miesiąc, a następne dwie za dzień. Niemal cała konstrukcja zostaje jednak nieco zmieniona w sytuacji, gdy mówimy o osobach urodzonych po roku 1999. Właśnie tę zmianę poznamy bliżej.
Od początku nowego millenium, do miesiąca urodzenia osób, które przyszły na świat po 1999 roku, dodawane jest 20. Oznacza to, że jeśli numer PESEL rozpoczyna się od „022504”, oznacza to, że osoba urodziła się 25 kwietnia 2002 roku. To samo zasadowanie dotyczy wszystkich lat 2000 – 2099.
Następne cztery cyfry PESEL to serię porządkową, która pozwala na odróżnienie osób urodzonych tego samego dnia. Używana jest również do określenia płci osoby – o czym opowie nam później ten artykuł. Trzy ostatnie cyfry identyfikują płeć, a jednocyfrowa liczba kontrolna na końcu jest obliczana na podstawie wszystkich wcześniejszych cyfr w algorytmie kontrolnym.
W jaki sposób odczytać date urodzenia z PESEL?
To, jak odczytać datę urodzenia z numeru PESEL, nie jest tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać. Każda z cyfr ma przecież swoje znaczenie, a różne lata są oznaczane w różny sposób.
Jak już wspomniano, pierwsze dwie cyfry PESEL oznaczają ostatnie dwie cyfry roku urodzenia. Przykładowo, jeżeli numer zaczyna się od 00, oznacza to, że dana osoba urodziła się po 2000 roku.
Na trzeciej i czwartej pozycji w numerze PESEL znajduje się miesiąc urodzenia. Tu jednak musimy pamiętać, że aby znaleźć prawidłowy miesiąc dla osób urodzonych po 1999 roku, musimy odjąć 20 od otrzymanych cyfr. Przykładowo, jeżeli numer PESEL zaczyna się od 0025, to znaczy, że osoba urodziła się w maju (25-20) po 2000 roku.
Za datą – konkretnie dniem urodzenia – odpowiadają dwie następne cyfry. W naszym przykładzie osoba urodziła się 5. dnia miesiąca.
Ostatecznie, z przykładowego numeru PESEL 002505 – możemy odczytać, że osoba urodziła się 5 maja 2000 roku.
Rozpoznawanie płci z numeru PESEL po roku 2000
Płeć osoby możemy odczytać z dziesiątej cyfry numeru PESEL (licząc od początku). Jeżeli jest to liczba parzysta, oznacza to, że dana osoba jest kobietą, jeżeli nieparzysta – mężczyzną. Przykładowo, jeśli dziesiąta cyfra to 4, osoba z takim PESEL jest kobietą, jeżeli cyfra ta wynosi 3 – jest mężczyzną.
Jest to spowodowane tym, że seria porządkowa uwzględnia płeć. Dla mężczyzn są używane numery od 1 do 4, a dla kobiet od 5 do 8. Dzięki temu możemy łatwo odczytać płeć z samych cyfr PESEL.
Przykładowy numer PESEL: 00250512345, gdzie dziesiąta cyfra to 3, sugeruje, że osoba urodzona 5 maja 2000 roku jest mężczyzną.
Rozumienie struktury i odczytywanie numeru PESEL to nie tylko ciekawostka, ale również praktyczne narzędzie, które pozwala szybko zrozumieć pewne informacje zawarte w tym numerze. Jest to część naszej tożsamości i warto znać jego strukturę i funkcjonowanie.
